
Najpopularniejszym miernikiem trzeźwości jest zawartość promili. Jednak, gdy się głębiej zastanowić, jest to określenie nieco enigmatyczne. Dorosły człowiek ma około 5-6 litrów krwi. Czy jeśli wypijemy 6 l wódki, będziemy mieć stężenie 50%, czyli 50 000 promili? Przekonajmy się co dokładnie oznaczają BAC i BrAC oraz jak można mierzyć trzeźwość.
BAC – Blood Alcohol Concentration
BAC to skrót z języka angielskiego i oznacza Blood Alcohol Concentration co można przetłumaczyć na stężenie alkoholu we krwi. Wyrażane jest w promilach /‰/, a dla wygody użytkowników w takich jednostkach dodatkowo ustawia się większość testerów trzeźwości potocznie zwanych alkomatami.
BrAC – Breath Alcohol Concentration
BrAC to także skrót z języka angielskiego i oznacza Breath Alcohol Concentration co po przetłumaczeniu oznacza stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu. Mierzy się go w mg/l. Ponieważ stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu jest proporcjonalne do stężenia alkoholu we krwi możemy uznać zależność BrAC od BAC. Współczynnik ten w większości krajów Europy jest stały i wynosi 2100:1. Są jednak kraje, w których ten współczynnik jest inny i wynosi 2300:1 lub 2000:1. Przykładem jest Wielka Brytania i Włochy. Pamiętajmy, że w tym wypadku przy tej samej ilości spożytego alkoholu mamy większe BAC. W mg/l ustawione są alkomaty dowodowe, ponieważ taką jednostkę ustawia laboratorium podczas procesu wzorcowania testera.
BrAC i BAC? – jak przeliczać?
Przeliczanie obu stężeń jest w miarę proste. Ustawiamy alkomat na jednostki mg/l. Załóżmy, że w wydychanym powietrzu mamy 0,5 mg/l. Oto jaki wynik w promilach otrzymamy w zależności od kraju i przelicznika:
Austria 0,5 mg/l x 2000 / 1000 = 1 ‰
Polska 0,5 mg/l x 2100 / 1000 = 1,05 ‰
Włochy 0,5 mg/l x 2300 / 1000 = 1,15 ‰
Na tym prostym przykładzie widać, że różnica może dochodzić do nawet 15%. Biorąc pod uwagę różnice w przepisach krajowych może być znaczna.
Austria 0,5 ‰ x 1000 / 2000 = 0,25 mg/l
Polska 0,2 ‰ x 1000 / 2100 = 0,095 mg/l
Włochy 0,5 ‰ x 1000 / 2300 = 0,22 mg/l
Gdy stężenie 0,25 mg/l jest dopuszczalne w Austrii, to samo stężenie jest już nielegalne we Włoszech, mimo iż nominalnie przepisy mówią o takim samym poziomie promili.
Współczesne alkomaty
Wszystkie sprzedawane alkomaty wyświetlają wyniki w promilach dla wygody użytkowników. Niektóre z nich można w ramach ciekawostki przestawić na inne jednostki zgodne z zaprogramowanym przelicznikiem. Przy kontroli policyjnej możesz spotykać się z pomiarem powietrza, które wydychasz, ale czasem przeprowadzane są też jednoznaczne testy z krwi. Szczególnie w przypadkach na granicy normy, ponieważ nawet najlepsze, policyjne alkomaty mają błąd pomiaru w granicach 0,01 do 0,05 promila. W przypadku testów laboratoryjnych warto wiedzieć jak interpretować otrzymany wynik.