Ostatnie lata w przemyśle piwowarskim przyniosły wiele nowości. Obecnie do wyboru mamy nie tylko piwa jasne lub ciemne, ale także różne warianty smakowe oraz nieznane dotąd na polskim rynku odmiany ipa czy stout. To doskonała wiadomość dla smakoszy, którzy cenią sobie smak tego trunku. Dzięki tak bogatej palecie możliwości każdy znajdzie w ofercie coś dla siebie. Co więcej, dzięki dostępności wiedzy oraz specjalistycznych narzędzi możemy sami wykonywać piwa kraftowe oraz piwa rzemieślnicze.
Piwo – napój o szlachetnym rodowodzie
Wśród wszystkich dostępnych na rynku alkoholi, piwo uważa się za najbardziej swojskie, a często niestety również mniej szlachetne niż wino czy whiskey. Towarzyszy nam bowiem często latem, na różnego rodzaju imprezach czy spotkaniach o mniej formalnym charakterze. Co więcej, występuje w wielu wariantach smakowych, odmianach o różnej mocy, a nawet w wersji bezalkoholowej.
Nie da się jednak ukryć, że jest to napój o wielu obliczach, dzięki czemu każdy może wybrać swój ulubiony wariant smakowy. Jest to również doskonałe uzupełnienie spotkań towarzyskich czy wakacyjnych wypadów za miasto. Oprócz walorów smakowych piwo posiada także inne zalety. Udowodniono, że świetnie gasi pragnienie, przez co często poleca się je sportowcom lub jako sposób na radzenie sobie z upałami (oczywiście w granicach zdrowego rozsądku). Ogromnym plusem jest także fakt, że napój ten dostępny jest w wersjach o różnej zawartości alkoholu (również w popularnej odmianie 0,0%), dzięki czemu mogą cieszyć się nim również kierowcy.
Piwa kraftowe i nie tylko w historii
Spojrzenie na ten trunek oraz popularność poszczególnych odmian zmieniało się na przestrzeni wieków. Znano go bowiem już tysiące lat temu. Pierwsze kroki w sztuce warzenia piwa stawiali Sumerowie. Wytwarzano go wówczas z chleba oraz wody i choć smakiem zdecydowanie odbiegał od współczesnej wersji, był pożywny i z pewnością łagodził obyczaje. W kolejnych stuleciach możliwość produkcji tego alkoholu była zarezerwowana dla mnichów. Był on wtedy towarem luksusowym, przeznaczonym głównie dla możnych i bogatych. Piwo serwowano przede wszystkim gościom klasztorów i pielgrzymom. Stosowano je często także jako środek płatniczy.
Z czasem przywilej warzenia piwa otrzymały również dwory oraz ośrodki miejskie. Zwykle pozwolenia na wytwarzanie tego trunku były ściśle reglamentowane i nie każdy mógł się tym zajmować. Już wtedy był to bowiem przemysł prestiżowy, który przynosił ogromne zyski, płynące zarówno z podatków, jak i z kieszeni nabywców tego alkoholu.
Moc złocistej pianki – czyli droga od piw jasnych do lokalnych browarów kraftowych
W pewnym sensie można powiedzieć, że historia piwa zatoczyła koło. Obecnie znów stało się ono napojem prestiżowym, o szlachetnym rodowodzie. Wszystko za sprawą browarów rzemieślniczych oraz otwarcia się tej trudnej sztuki na smakoszy, którzy chcą spróbować własnych sił w tym fachu. Obecnie w modzie są piwa kraftowe o wyszukanych smakach i aromatach. Pod strzechy weszły także unikatowe gatunki, takie jak witbier czy stout.
Tę różnorodność zawdzięczamy w dużej mierze małym, często działającym lokalnie, browarom kraftowym, które pozwalają nam się cieszyć wyjątkowym smakiem oraz jakością nietuzinkowych piw.
Jeszcze kilka lat temu na rynku dominowały wyłącznie wielkie koncerny, które stawiały bardziej na ilość, niż na jakość. W pewnym momencie jednak nastąpił swego rodzaju przewrót, który dopuścił do głosu małe browary i piwowarów tworzących wyjątkowe smaki. Co więcej, na całym świecie organizuje się festiwale piw domowych, tworzonych przez amatorów ceniących walory tego trunku. Dzięki temu dziś, niemal w każdym markecie spożywczym oraz w sklepach alkoholowych znajdziemy szeroki wybór piw kraftowych. Czym różnią się one od tradycyjnych i skąd bierze się ich wyjątkowość?
Skąd bierze się wyjątkowy smak piwa rzemieślniczego?
Choć poszczególne warianty oraz odmiany piwa zasadniczo różnią się od siebie, baza do jego wytworzenia jest zawsze taka sama. W jej skład wchodzi woda, słód, drożdże oraz szyszki chmielowe. Dany gatunek uzyskuje się się, modyfikując temperaturę fermentacji, a także używając różnych odmian drożdży. Z uwagi na te parametry, piwa kraftowe dzielimy na gatunki dolnej fermentacji oraz górnej fermentacji.
Odmiany dolnej fermentacji warzy się w temperaturze od 8 do 12 stopni Celsjusza. W tej kategorii znajdziemy takie gatunki jak lager, piwo marcowe, koźlak oraz porter bałtycki. Mają one charakterystyczny smak, o łatwo wyczuwalnych aromatach słodu i chmielu. Poszczególne warianty różnią się one od siebie zarówno smakiem, jak i zawartością alkoholu. W tym zestawieniu najłagodniejszy jest lager, a najmocniejszy porter, który może mieć nawet do 10% alkoholu.
Piwa górnej fermentacji z kolei, fermentują w temperaturze między 16 a 30 stopniami Celsjusza. Uważa się, że dzięki temu procesowi trunek ten zyskuje bardziej złożony smak. W tej kategorii znajdują się odmiany ale, witbier, stout oraz piwo pszeniczne i porter. Podobnie jak w przypadku odmian dolnej fermentacji, także i tutaj poszczególne wersje charakteryzują się różnym smakiem oraz zawartością alkoholu. Warto również wiedzieć, że w ramach jednego gatunku można wyróżnić kilka dodatkowych rodzajów, na przykład indian pale ale, będącego odmianą klasycznego piwa ale.
Sztuka warzenia piwa kraftowego – na czym polega?
Warto zwrócić uwagę, że jest to proces niezwykle złożony i wymagający sporo uwagi, a także wiedzy i doświadczenia. Obecnie jednak, dzięki większej dostępności sprzętu, narzędzi oraz ogólnie pojętego know how, dotyczącego tworzenia tego trunku, niemal każdy może podjąć się tego zadania.
Najprościej rzecz ujmując, proces warzenia piwa rzemieślniczego można podzielić na dwa etapy. Pierwsza faza nazywa się gorącą i zawiera wszystkie czynności aż do momentu zalania drożdży. Z kolei na zimną składają się etapy fermentacji oraz dojrzewania, aż do chwili rozlewania gotowego trunku.
Faza gorąca warzenia piwa
Najwcześniejszym etapem powstawania piwa jest wybór odpowiedniego gatunku i odmiany jęczmienia. Wysoka jakość surowca ma tu kluczowe znaczenie, ponieważ od niej zależeć będzie smak gotowego produktu. Wyselekcjonowane ziarna należy wysuszyć i oczyścić, a następnie poddać procesowi słodowania i śrutowania. W jego wyniku uzyskuje się ekstrakt, który następnie filtruje się. Na koniec tej fazy należy dodać chmiel. Jest to ostatni element części gorącej.
Faza zimna podczas warzenia piwa
Na początku etapu zimnego drożdże fermentują przez kilka lub kilkanaście dni, w zależności od tego, jakiego rodzaju piwo chcemy uzyskać. Dopasowuje się tu również temperaturę oraz pozostałe parametry. W kolejnym kroku piwa przelewa się do zbiorników, w których leżakuje ono nawet przez kilka miesięcy (w zależności od gatunku). Na koniec trunek należy wyklarować i ponownie przefiltrować. Po tym etapie gotowy produkt rozlewa się do butelek.
Produkcja piwa kraftowego i koncernowego w większości browarów wygląda podobnie, bez względu na ich wielkość oraz zakres działania. To, co jednak zasadniczo odróżnia lokalne inicjatywy to znacznie większe skupienie na poszczególnych etapach warzenia, a także na uzyskaniu nowych, często zaskakujących smaków i aromatów piwa rzemieślniczego.
Piwo rzemieślnicze – czym różni się od zwykłego?
Choć sam proces produkcji wygląda w różnych miejscach podobnie, istnieją zasadnicze różnice pomiędzy tradycyjnymi browarami a niewielkimi, często jednoosobowymi, inicjatywami. Jakie to elementy i dlaczego wpływają one na smak i jakość gotowego trunku?
Oczywiście nie da się ukryć, że w niewielkich browarach, które działają lokalnie lub na stosunkowo niewielką skalę, przykłada się większą wagę i staranność do poszczególnych etapów produkcji. Ludzie, którzy stoją za takimi inicjatywami zwykle kierują się pasją, angażując w nią swój czas oraz umiejętności. W tego typu miejscach wszystkie fazy trwają tyle, ile powinny, a nadrzędną wartością jest jakość, a nie ilość. Analizując jednak pewną wyższość browarów rzemieślniczych nad tradycyjnymi, warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną sprawę.
Coraz popularniejsze browary kraftowe nie mają narzuconej podaży. Dzięki temu mogą tworzyć niemal nieskończone warianty smakowe i gatunkowe, bez konieczności uzyskania określonej ilości butelek czy tworzenia stałej linii produkcyjnej. Co więcej, gotowe piwo wcale nie musi trafić w gusta szerokiej rzeszy odbiorców. Podczas gdy wielkie koncerny robią wszystko, by to właśnie ich produkt osiągnął najwyższą sprzedaż, lokalne browary nie muszą się skupiać na ilości. To powoduje również, że lokalni wytwórcy mogą tworzyć unikatowe trunki, które znajdą uznanie w niewielkiej grupie konsumentów.
Fakt ten otwiera przed piwowarami ogrom możliwości tworzenia połączeń smakowych. Pasjonaci tego trunku odkryli bowiem, że cztery podstawowe składniki, czyli woda, słód, chmiel i drożdże, można łączyć w niemal nieskończonych konfiguracjach, wzbogacając je o dodatkowe elementy. Co więcej, modyfikować można również poszczególne procesy, na przykład poprzez palenie ziaren albo dodawanie różnych rodzajów drożdży. Każdy z tych elementów może mieć wpływ na smak piwa. To właśnie dlatego piwa kraftowe cieszą się od jakiegoś czasu taką popularnością. Smakosze tego trunku mogą bowiem testować i delektować się zupełnie nowymi odmianami. Są one ponadto starannie wyselekcjonowane i wyprodukowane z najwyższą starannością, zgodnie ze szlachetną sztuką piwowarstwa.
Piwa kraftowe dobrej jakości – wartości odżywcze
Oprócz walorów smakowych piwa kraftowe posiadają także inne zalety. Jedną z nich jest udowodniona właściwość wyciszająca i poprawiająca nastrój. Odpowiada za to obecność szyszek chmielu, które od dawna stosuje się w ziołolecznictwie jako sposób na uspokojenie, a nawet jako metodę leczenia bezsenności. Co więcej, piwo ma właściwości obniżające ciśnienie oraz pozytywny wpływ na układ moczowy. Warto także wspomnieć, że piwo zawiera również witaminy z grupy B oraz kwas foliowy.
Za pewną wadę piwa uznaje się jego dość wysoką kaloryczność – około 250 kcal na pół litra trunku. W praktyce nie jest to jednak dużo, ponieważ soki owocowe mają podobną wartość kaloryczną. Co więcej, napój ten dużo lepiej gasi pragnienie i stanowi świetny wybór podczas letnich upałów.
Piwa kraftowe tylko dla odpowiedzialnych!
Choć piwo to doskonałe rozwiązanie podczas różnego rodzaju imprez czy spotkań towarzyskich. Nie możemy jednak zapominać, że jest ono przeznaczone wyłącznie dla osób dorosłych. Należy także pamiętać, aby korzystać z niego odpowiedzialnie i z umiarem. Powinni mieć tego świadomość między innymi zmotoryzowani, którzy planują wybrać się na miejsce samochodem. Oczywiście w takiej sytuacji można wybrać piwo bezalkoholowe. Jednak aby mieć 100% pewność najlepiej wcześniej zaopatrzyć się w dobrej jakości alkomat. Urządzenie to pozwoli nam na bieżąco sprawdzać, jakie stężenie alkoholu danej osoby znajduje się w wydychanym przez nią powietrzu. Dzięki temu będziemy wiedzieć, kiedy możemy bez obaw wsiąść za kółko po imprezie z piwem kraftowym.
Aby jednak nasz alkomat był w pełni sprawny, musimy pamiętać o jego systematycznym kalibrowaniu oraz serwisowaniu. Tylko w ten sposób mamy bowiem gwarancję niezawodności i precyzyjnych pomiarów.